Trong cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc cũng như công cuộc phát triển Thành phố Hồ Chí Minh thời kỳ mới, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố vẫn luôn đóng một vai trò quan trọng, là chỗ dựa vững chắc để động viên toàn dân xây dựng và bảo vệ tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa nói chung và thành phố Hồ Chí Minh nói riêng.
Đại hội đại biểu MTTQ TP HCM lần thứ XI, nhiệm kỳ 2019-2024 (Ảnh: Báo Người lao động)
Quá trình hình thành và phát triển
Cách đây đúng 61 năm, vào sáng ngày 19/3/1961, lễ ra mắt Ủy ban Mặt trận dân tộc giải phóng Khu Sài Gòn – Gia Định đã được tổ chức trọng thể ở xã Phú Mỹ Hưng (Củ Chi) với sự tham dự của hàng vạn quần chúng nông thôn, đô thị. Những người lãnh đạo của Ủy ban Mặt trận Dân tộc Giải phóng Khu Sài Gòn – Gia Định đầu tiên có kiến trúc sư Huỳnh Tấn Phát là Chủ tịch, kỹ sư Lê Văn Thả làm Phó chủ tịch. Đây là những trí thức lớn, có uy tín trong các tầng lớp trí thức và các nhân sĩ tại Sài Gòn – Gia Định. Và điều chưa xảy ra từ trước nay là có nhiều giới đồng bào từ nội thành đã vượt qua bao tầng lớp mật thám, lính bảo an… để ra tham gia, trong đó có những trí thức, nhân sĩ, các doanh nhân yêu nước hoạt động từ trong nội thành Sài Gòn đã vượt qua bao vòng vây quân lính Mỹ - ngụy đã đến dự lễ ra mắt Ủy ban Mặt trận Dân tộc Giải phóng Khu Sài Gòn - Gia Định.
Ngay sau Mặt trận Dân tộc Giải phóng Khu Sài Gòn - Gia Ðịnh ra đời, Ban Trí vận - Mặt trận đã được thành lập gồm chủ yếu là các trí thức, nhân sĩ để chịu trách nhiệm vận động các đối tượng trí thức, tôn giáo, giáo chức, tư sản dân tộc ở Sài Gòn. Từ yêu cầu của tình hình mới, Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam chủ trương xuất bản tờ tạp chí lấy tên là "Trí thức mới" và bản tin "Sài Gòn vùng lên" nhằm đăng tải các tin tức về cuộc kháng chiến, công cuộc xây dựng ở miền Bắc, các quan điểm của Mặt trận về các vấn đề trong nước, nhất là ở miền Nam và với bạn bè quốc tế. Ðây là những đề tài được quan tâm nhiều vào lúc bấy giờ, vừa thông tin, vừa là tài liệu cho các trí thức, nhân sĩ trong Ban Trí vận - Mặt trận lấy làm cẩm nang tuyên truyền cho nhân dân về các chủ trương, chính sách lớn của Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam.
Tạp chí "Trí thức mới" và bản tin "Sài Gòn vùng lên" do GS Lê Văn Huấn, Chủ tịch Hội Nhà giáo yêu nước Sài Gòn - Gia Ðịnh làm Chủ nhiệm và ông Dương Văn Lễ làm Chủ bút kiêm Thư ký Tòa soạn đã cho đăng tải nhiều tác phẩm có nội dung phục vụ ngay cho các phong trào đấu tranh tại Sài Gòn - Gia Ðịnh. Với các cộng tác viên thường xuyên gửi bài, góp ý cho Tạp chí là các nhà báo tiêu biểu như: Trần Bạch Ðằng, Lưu Hữu Phước, Sáu Cầm, Tô Bửu Giám, Thanh Nam, Sáu Nhân (Hồng Ðiểu) và một số cán bộ ở Ban Tuyên huấn Khu ủy Sài Gòn - Gia Ðịnh... Tạp chí lúc đầu in bằng ty-pô hoặc rô-nê-ô dày 100 trang khổ 13cm x 18cm, mỗi lần in 400 đến 500 bộ, được Ban Biên tập ngụy trang kỹ nhằm đưa vào nội thành qua mắt Mỹ - ngụy Sài Gòn.
Kiến trúc sư Huỳnh Tấn Phát - một trí thức nổi tiếng, Chủ tịch Mặt trận dân tộc giải phóng khu Sài Gòn–Gia Định
Thời kỳ 1960 - 1975 tại Sài Gòn - Gia Định là thời kỳ thử thách quyết liệt nhất, gian khổ nhất, hy sinh nhiều nhất của những trí thức, lực lượng yêu nước, cán bộ Mặt trận Dân tộc Giải phóng Khu Sài Gòn - Gia Định. Và dưới ngọn cờ chính nghĩa của Mặt trận dân tộc giải phóng Khu Sài Gòn - Gia Ðịnh suốt những năm từ khi thành lập đến ngày miền Nam giải phóng, các phong trào vận động trong nhân dân, trí thức đã kết thành một sức mạnh rộng lớn, tập hợp đông đảo các tầng lớp, không phân biệt tôn giáo, đảng phái cùng vì một mục tiêu đấu tranh giải phóng miền Nam, thống nhất nước nhà. Từ các phong trào này, đã làm cho Mỹ - ngụy phải bị động, luôn luôn tìm cách đối phó. Ðây là những nền tảng đi đến Xuân Mậu Thân 1968 và cao nhất là Ðại thắng mùa Xuân 1975 - viết nên những trang sử vàng chói lọi giải phóng Sài Gòn - Gia Ðịnh và giải phóng hoàn toàn miền Nam thống nhất đất nước.
Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TPHCM: Nơi tập hợp và phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân chống dịch
Không chỉ trong thời chiến mà kể cả trong thời bình, vai trò của Mặt trận Dân tộc Giải phóng Khu Sài Gòn – Gia Định, nay là Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Thành phố Hồ Chí Minh vẫn vô cùng quan trọng, điều đó thể hiện rõ nhất ở công cuộc phát huy sức mạnh đại đoàn kết dân tộc trong đại dịch Covid-19. Năm 2021 vừa qua là quãng thời gian vô cùng đặc biệt đối với người dân Thành phố Hồ Chí Minh với dấu ấn không thể phai mờ về đợt bùng phát dịch COVID-19 lần thứ 4, ảnh hưởng nặng nề đến cuộc sống người dân. Nhưng cũng chính thời gian đó, trong khó khăn, hiểm họa càng sáng ngời thêm tình người son sắt, nghĩa đồng bào cao cả của người dân Việt Nam và thể hiện rõ hơn vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Thành phố Hồ Chí Minh trong công tác tuyên truyền, vận động, kết nối khối đại đoàn kết toàn dân, tạo nên sức mạnh chiến thắng với đại dịch.
Người dân mang rau, hàng hóa đến để góp vào gian hàng 0 đồng hỗ trợ người ở điểm cách ly phường Tân Quý, quận Tân Phú. (Ảnh: TTXVN phát)
Trong những ngày thành phố chiến đấu với COVID-19, chung tay với cả hệ thống chính trị và nhân dân thành phố, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố và các tổ chức thành viên đã chủ động, sáng tạo, phát huy vai trò nòng cốt, phối hợp các cơ quan ra lời kêu gọi, tuyên truyền, vận động, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, khơi dậy tinh thần tương thân, tương ái trong nhân dân, góp phần ngăn chặn, kiềm chế sự gia tăng và đẩy lùi đại dịch COVID-19.
Các tổ chức thành viên Mặt trận Tổ quốc thành phố đã chủ động, sáng tạo, linh hoạt tổ chức nhiều mô hình, cách làm hay, sáng tạo có sức lan tỏa mạnh mẽ trong xã hội, qua đó khơi dậy, tập hợp được các nguồn lực to lớn cho công tác phòng, chống dịch. Đó là những mô hình “phiên chợ yêu thương,” “gian hàng 0 đồng,” “siêu thị nghĩa tình,” ATM gạo, khẩu trang, đồ thiết yếu… dành cho nhân dân khu cách ly, khu phong tỏa hay mô hình “đi chợ giúp dân” trong những ngày thành phố cách ly xã hội để phòng, chống dịch. Những hoạt động đầy tính sáng tạo ấy đã hỗ trợ thiết thực cho nhân dân thành phố trong những ngày khó khăn, tạo thêm lòng tin và sự lạc quan trong cuộc chiến với dịch bệnh.
Hơn 130 ngày đêm cao điểm phòng, chống dịch COVID-19 cũng là khoảng thời gian hệ thống Mặt trận Tổ quốc thành phố phát huy vai trò đoàn kết sức mạnh toàn dân cho công tác phòng, chống dịch. Những mô hình lần đầu xuất hiện tại địa bàn thành phố như “nghĩa tình, sẻ chia, đồng lòng vượt qua đại dịch,” “trung tâm an sinh - lưới an sinh hỗ trợ người dân gặp khó khăn do dịch COVID-19,” “Tổng đài S.O.S,” “Những chuyến xe nghĩa tình,” “Tình nguyện viên các tôn giáo nơi tuyến đầu chống dịch”... đã mang lại những kết quả tích cực, tạo nên sự đồng thuận của nhân dân thành phố.
Mọi tầng lớp nhân dân đã đoàn kết, không phân biệt thành phần, giai cấp, già, trẻ, gái trai, dân tộc, tôn giáo, đương chức hay nghỉ hưu… bất kể ngày đêm, đã ra quân đồng loạt trên mặt trận phòng, chống dịch. Hàng trăm cán bộ Mặt trận Tổ quốc, thanh niên, giảng viên đại học, cựu chiến binh đã bất chấp hiểm nguy, bất kể ngày đêm, mưa nắng để đến với những người dân gặp khó khăn đang cần trợ giúp bằng tình cảm sẻ chia, nghĩa đồng bào cao cả, đảm bảo “không để ai bị bỏ lại phía sau.”
Lễ khai trương chương trình "Siêu thị nghĩa tình Thủ Đức” và chương trình “đi chợ giúp dân mùa COVID-19”.
(Ảnh: TTXVN phát)
Đặc biệt, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố đã vận động, triển khai chương trình tình nguyện viên tôn giáo hỗ trợ, chia sẻ với sự quá tải của lực lượng tuyến đầu chống dịch tại các bệnh viện dã chiến, bệnh viện điều trị COVID-19…, 679 lượt tình nguyện viên là các linh mục, tu sĩ Công giáo, tăng ni, Phật tử, tín hữu Tin lành tham gia phục vụ hỗ trợ lực lượng y, bác sỹ tại các bệnh viện dã chiến, bệnh viện điều trị COVID-19 trên địa bàn thành phố, không chỉ góp phần giảm tải áp lực cho các y bác sĩ nơi tuyến đầu mà còn là minh chứng về tinh thần đại đoàn kết toàn dân sâu sắc của người dân thành phố trong những lúc nguy nan. Đó là thời gian để thể hiện sâu sắc hơn nữa về sứ mệnh đại đoàn kết và sứ mệnh của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Thành phố trong công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và ứng phó với nghịch cảnh.
Tóm lại, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố Hồ Chí Minh luôn đóng một vai trò quan trọng trong mọi hoàn cảnh. Hôm nay, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố tiếp tục vận dụng, thực hiện với tư duy, sáng tạo, phát triển mới vừa mang tính chiến lược, vừa mang tính ưu việt của thời đại Hồ Chí Minh là trung thành với lợi ích của Nhân dân, tiêu biểu cho truyền thống đoàn kết dân tộc, là biểu tượng về lòng tự hào, tự tôn dân tộc, là trí tuệ, sức mạnh không gì lay chuyển nổi của các thế hệ người Việt Nam yêu nước nói chung và người dân thành phố nói riêng trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hôm nay và cả mai sau.
Nguồn: Tổng hợp